Γνωσιακή - Συμπεριφορική Θεραπεία

Ποια είναι η θεωρία στην οποία βασίζεται η Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία;

Σύμφωνα με το γνωστικό μοντέλο, όπως το ανέπτυξε ο Aaron Beck στις αρχές του 1960, ο δυσλειτουργικός τρόπος σκέψης του ατόμου μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το συναίσθημά του, να προκαλέσει σωματικά συμπτώματα και να οδηγήσει σε μη λειτουργική συμπεριφορά.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Γ.Σ.Θ.;

Η συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση έχει συνήθως σύντομη διάρκεια (6 μήνες με 2 χρόνια) και επικεντρώνεται κυρίως στο παρόν και στο μέλλον. Η σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι πολύ σημαντική και καθορίζει όλη την πορεία της θεραπείας. Οι στόχοι τίθενται από κοινού και έχουν τη μορφή S.M.A.R.T., δηλαδή είναι:

- Συγκεκριμένοι (Specific)

- Μετρήσιμοι (Measurable)

- Επιτεύξιμοι/ Αποδεκτοι (Attainable/ Acceptable)

- Ρεαλιστικοί (Relevant)

- Χρονικά δεσμευμένοι (Time-bound)

Επίσης, θεραπευτής και θεραπευόμενος συνεργάζονται με σκοπό να επιτύχουν μια γνωστική αλλαγή, δηλαδή αλλαγή του τρόπου σκέψης του θεραπευόμενου, καθώς και του συστήματος πεποιθήσεών του. Όταν οι άνθρωποι μαθαίνουν να αξιολογούν τις σκέψεις τους με έναν πιο ρεαλιστικό και προσαρμοστικό τρόπο, τότε βελτιώνεται η διάθεσή τους, ανακουφίζονται από τα σωματικά τους συμπτώματα και αλλάζει η συμπεριφορά τους.

Στη Γ.Σ.Θ. ο θεραπευόμενος ψυχοεκπαιδεύεται σε σχέση με το μοντέλο θεραπείας, ενώ δίνεται έμφαση στη βαθύτερη κατανόηση σχετικά με το πώς λειτουργεί ο ίδιος, γιατί λειτουργεί με το συγκεκριμένο τρόπο και τι είναι αυτό που συντηρεί τη δυσλειτουργική συμπεριφορά. Τέλος, γίνεται χρήση ποικίλων τεχνικών, διαμορφωμένων βάσει κανόνων μάθησης και εξοικείωσης, τις οποίες ο θεραπευόμενος καλείται να εφαρμόζει και εκτός συνεδρίας.

Σε ποιους απευθύνεται;

Η Γνωσιακή - Συμπεριφορική θεραπεία απευθύνεται σε άτομα όλων των ηλικιών, από παιδιά έως και ηλικιωμένους. Εφαρμόζεται σε: κατάθλιψη, άγχος, φοβίες, κρίσεις πανικού, αυτοκτονικότητα, τραύμα, πένθος, χρήση ουσιών, τζόγο, διαταραχή ύπνου, διατροφικές διαταραχές, θυμό, επιθετικότητα, αναβλητικότητα, επαγγελματική εξουθένωση (burn-out), προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις, προβλήματα ζευγαριών και οικογένειας.

Πώς ωφελείται κάποιος από τη Γ.Σ.Θ.;

Η Γνωσιακή - Συμπεριφορική θεραπεία μας μαθαίνει, σε πρώτη φάση, την αυτοπαρατήρηση των σκέψεων, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς. Επίσης, το άτομο όσο προχωράει η θεραπεία τείνει να ανακουφίζεται από σωματικά συμπτώματα που προκαλούνται από ψυχολογικούς παράγοντες, όπως ταχυκαρδία, πονοκέφαλος, στομαχικός πόνος, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, συνεχής διέγερση και ανησυχία, δύσπνοια, κ.α.
Ακόμη, ο θεραπευόμενος, αυξάνει την αυτεπίγνωσή του, δηλαδή μαθαίνει καλύτερα τον εαυτό του, ενισχύει την αυτοεκτίμησή του, αποκτά δεξιότητες, επιλύει προβλήματα, μαθαίνει να αναγνωρίζει και να εκφράζει με σαφή τρόπο τις ανάγκες του, να διεκδικεί τα δικαιώματά του, να επιτυγχάνει τους στόχους του και κατ΄επέκταση να έχει μια καλύτερη ποιότητα ζωής συνολικά.

Βιβλιογραφία

Beck, J. (2011). Εισαγωγή στην γνωστική συμπεριφορική θεραπεία. Σίμος, Γ. (επιμ.)

(μετάφρ. Σίμου, Μ., Δάγλαρη, Κ., Δερμέντζογλου, Μ., Καβάση, Ε., Κακαβέλας,

Ν., Κουρή, Α., Τσιμιτσέλης, Γ., Φέντος, Κ., Φωτιάδης, Π.). Αθήνα: Εκδόσεις

Πατάκη

Knapp, P., & Beck, A. T. (2008). Cognitive therapy: foundations, conceptual models, applications and research. Brazilian Journal of Psychiatry, 30, s54-s64.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Κοινωνική φοβία ή Αγοραφοβία;

Τι εννοούμε με τον όρο « φοβία » ; Ο φόβος διαφέρει από τη φοβία ως προς την αντίδραση του ατόμου σε μια κατάσταση. Ο φόβος εκδηλώνεται ως μια φυσιολογική αντίδραση σε πραγματικούς ή φανταστικούς κινδύνους, ενεργοποιώντας το ένστικτο της επιβίωσης και αυξάνοντας την αδρεναλίνη. Σε κινδύνους στη φαντασία ενεργοποιούνται μνήμες και δυσάρεστες εμπειρίες ή κυριαρχεί η αβεβαιότητα για το μέλλον. Η φοβία από την άλλη πλευρά είναι μια αυτόματη και έντονη αντίδραση άγχους, που είναι δυσανάλογη με το μέγεθος της πραγματικής απειλής. Ορισμένα από τα σωματικά συμπτώματα της φοβίας, τα οποία προκαλούνται από το άγχος είναι κοκκίνισμα, μούδιασμα των άκρων, δύσπνοια, ζαλάδα, τάση για λιποθυμία, βούισμα στα αυτιά, ταχυπαλμία, ένταση μυών, στεγνό στόμα, κόμπος στο λαιμό, στομαχικές ενοχλήσεις, αναγούλες, τρέμουλο, ιδρώτας, συχνοουρία. Κοινωνική Φοβία Η κοινωνική φοβία σχετίζεται με το φόβο της ταπείνωσης ή αμηχανίας σε κοι...

Οι δύο όψεις ενός Νάρκισσου

Το προφίλ του Νάρκισσου Οι περισσότεροι έχουμε γνωρίσει ή έχουμε συναναστραφεί με ένα Νάρκισσο κάποια στιγμή στη ζωή μας. Επομένως, το προφίλ του δεν μας είναι εντελώς ξένο. Ένας Νάρκισσος, όπως γνωρίζουμε, αναζητά συνεχώς την προσοχή και τον θαυμασμό από τους άλλους. Βλέπει τον εαυτό του ως « διαφορετικό », ξεχωριστό, μοναδικό και θεωρεί πως διαθέτει ικανότητες που οι άλλοι στερούνται. Με άλλα λόγια, πιστεύει πως είναι ανώτερος και πως αξίζει αυτονόητα και ιδιαίτερα δικαιώματα. Παρουσιάζει συμπεριφορές υπεροψίας, αλαζονείας, ενώ συχνά προσπαθεί να επωφεληθεί μέσα από τις διαπροσωπικές του σχέσεις και να εκμεταλλευτεί καταστάσεις και πρόσωπα. Ακόμη, προκειμένου να διατηρήσει το status του στα επιθυμητά επίπεδα, αναπτύσσει έντονη ανταγωνιστικότητα σε διάφορους τομείς (π.χ. είναι ο πιο έξυπνος, ο πιο ελκυστικός, ο πιο κοσμογυρισμένος, ο πιο αθλητικός, ο πιο εργατικός, ο πιο πετυχημένος, κλπ). Οι άλλοι είναι για το Νάρκισσο κατώτερο...

Το παιδί μου έχει αυξημένο άγχος. Πώς μπορώ να το διαχειριστώ ως γονιός;

Τα αυξημένα επίπεδα άγχους στα παιδιά αποτελεί ένα πολύ συχνό φαινόμενο στις μέρες μας. Το άγχος στα παιδιά τείνει να εκδηλώνεται ιδιαίτερα όταν αυτά διανύουν μεταβατικές περιόδους ή βιώνουν αλλαγές που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους (π.χ. διαζύγιο γονέων, απώλεια σημαντικού προσώπου, μετακόμιση, αλλαγή σχολείου, μετάβαση σε ανώτερη εκπαιδευτική βαθμίδα, κ.α.). Επίσης, συμπτώματα άγχους μπορεί να απορρέουν από διάφορα τραυματικά γεγονότα στα οποία πιθανόν να έχει εκτεθέι το παιδί (π.χ. κακοποίηση, τροχαίο ατύχημα, φυσικές καταστροφές, σχολικός εκφοβισμός, κ.α.). Έρευνες δείχνουν πως περίπου το 80% των γονέων με αγχώδη παιδιά, υποφέρουν και οι ίδιοι από άγχος. Η υπερβολική εμπλοκή των γονέων, η υπερπροστασία, ο διαρκής έλεγχος, οι πολύ υψηλές προσδοκίες και οι αρνητικές αντιδράσεις επιδεινώνουν τα συμπτώματα άγχους στα παιδιά. Αντ' αυτού, οι γονείς μπορούν να εντάξουν στην καθημερινότητά τους κάποιες καλές γονικές πρακτικές,...

Πώς ο δεσμός μητέρας - βρέφους επηρεάζει τις ερωτικές μας σχέσεις ως ενήλικες

Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ιδιαίτερα περίπλοκες και σε καμία περίπτωση δεν είναι εύκολες, ούτε ως προς τη δημιουργία τους, αλλά ούτε ως προς τη διατήρησή τους. Είμαστε όντα κοινωνικά, κι έτσι η ανάγκη μας για προσεταιρισμό, δηλαδή το να ερχόμαστε σε επαφή με άλλους ανθρώπους, είναι ισχυρή και διέπει τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνουμε τις διάφορες σχέσεις μας. Υπάρχουν φυσικά και στιγμές που έχουμε ανάγκη από ιδιωτικότητα, δηλαδή να μείνουμε μόνοι μας και να απολαύσουμε ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό μας. Και αυτό είναι απολύτως υγιές, αλλά και απαραίτητο. Ωστόσο, όλοι μας υπήρξαμε πλήρως εξαρτημένοι από ένα άλλο άτομο σε μια συγκεκριμένη περίοδο της ζωή μας. Αυτή η περίοδος δεν είναι άλλη από τη βρεφική μας ηλικία, κατά την οποία ο δεσμός προσκόλλησης με τη μητέρα μας ήταν ζωτικής σημασίας, καθώς από εκείνη εξαρτιόταν η επιβίωσή μας. Ως προσκόλληση εννοούμε το θετικό συναισθηματικό δεσμό που αναπτύσσεται μεταξύ του βρέφους και του ατόμου που το φρ...

Κρίση Πανικού: Τι συμβαίνει στο σώμα μου;

Τι είναι η Κρίση Πανικού; Ως κρίση πανικού χαρακτηρίζεται η αιφνίδια αίσθηση έντονου φόβου ή έντονης δυσφορίας, που κορυφώνεται εντός ολίγων λεπτών. Ορισμένα από τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού είναι τα εξής: ταχυκαρδία τρόμος κορμού ή άκρων δύσπνοια αίσθημα πνιγμού ναυτία ή ζαλάδα ρίγη ή αίσθημα ζέστης μούδιασμα των άκρων φόβος ότι χάνω το μυαλό μου ή πεθαίνω αίσθηση αποστασιοποίησης από τον εαυτό ή τον κόσμο (σαν να βλέπω όνειρο ή να είμαι σε γυάλα) Tο άτομο μπορεί να ανησυχεί για επόμενες κρίσεις πανικού κι ως συνέπεια να συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να μειώσει τις πιθανότητες να πάθει ξανά κρίση (π.χ. αποφεύγει να βγει έξω, να πάει δουλειά, να πάρει το λεωφορείο/μετρό, προσέχει μην θυμώσει, δεν αθλείται κ.α.). Αν αυτές οι σκέψεις και οι συμπεριφορές, συνεχίσουν για αρκετό διάστημα (πάνω από 1 μήνα), τότε είναι πιθανόν το άτομο να αναπτύξει διαταραχή πανικού. Γιατί αντιδρά έτσι το σώμα μας; ...

State of Mind

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου